FUKAHA-İ KİRAMIN NAKİLLERİNİN

HULASASI VE BA’ZI İZAHAT

KELİME VE HARFLERİ SAYMA NAZARİYESİ

         Binaenaleyh bazı müteehhirinin uzun ayeti takdir etmek için buldukları usul, yani üç kısa ayetin harfleriyle ölçmek yahut en kısa bir ayetin harflerini üçle çarpmak suretiyle ölçmek usulü:

1-        Kendi nazariyeleri olup hiç muteber rivayete dayanmaz,

2-        Mutakaddimiy’in uzun ayeti tarz-ı telâkki ve tarz-ı takdirlerine muhaliftir,

3-       (Cevhere) ve (Kadihan) ve (Bahr) kitaplarının sarahatına muhaliftir,

4-       Herkes için kabil-i tatbik bir usul olmadığından şer’i şerifin mesleğiyle kabili tevfik   değildir.

5-      Yukarıda beyan edildiği veçhile (İmam-ı  Âzam) ile (imameyn) arasında kıraatin farz miktarı hakkındaki ihtilâflar; örfen kari (okur) denecek miktarı bulmak üzerinde dönüp hepsinin hedefi örf ve âdet olmakla; müctehidlerin takip ettikleri hedefe dahi münafidir,

6-      Bu usulün icabı (Elem nahlükküm min main mehin) ayeti kerimesine, on sekiz harfi olduğu için uzun ayet demek lâzım gelip böyle yarım satır bile gelemeyen bir ayeti, tam bir sahifelik ayetulmudayene ile bir görmek ikisinede uzun ayet demeği örf ve adet reddeder.